p168

Chị Ngọc, một phụ nữ ở thôn Phú Dư, xã Quỳnh Phú luôn xởi lởi với gương mặt lúc nào cũng tươi như hoa. Chị Ngọc kể, trước kia phụ nữ ở đây hiếm ai dám nghĩ đến việc làm đẹp, vì một hộp kem có giá rẻ nhất cũng là bạc trăm nghìn. Trong khi chị em làm nông thì số tiền đó dùng được cho rất nhiều việc khác “thiết thực” hơn. Từ lúc được chị Hoa tổ chức cho chúng tôi học được cách chăm sóc da bằng chuối, hoa dâm bụt, khế chua và mật ong lên men thì phụ nữ thôn Phú Dư đẹp ra từng ngày. Dù suốt ngày tay lấm chân bùn nhưng da luôn căng mọng, hồng hào, cuộc sống gia đình vì thế cũng hạnh phúc hơn.

Nhưng thú vị hơn cả có lẽ là lúc trời sắp sụp chiều, khi bầy vịt được lùa về, thế nào ba má của những đứa bạn tôi cũng sẽ mang về con rắn nước, chùm chuột đồng hay vài ba trái xoài, trái ổi mọc hoang trên bờ đê, rìa ruộng. Họ lục đục nấu nướng trong khi bầy vịt tắm táp dưới ao đìa, đám trẻ tranh nhau đếm vịt. Những con cá lóc câu được từ đìa, họ đem nướng rơm thơm phức. Chùm chuột được làm sạch sẽ, banh ra trên cái kẹp bằng tre rồi nướng rơm, hoặc có khi là con rắn nấu canh đu đủ… Họ í ới gọi nhau, trại nào có món ngon thì gom về trại đó, đàn ông vừa ăn vừa lai rai nhậu, đàn bà ngồi ăn mâm phía sau trại kể chuyện lượm hột vịt đêm qua trúng thất ra sao, giá lúa năm nay cao hay thấp… Họ luôn canh cánh những nỗi lo, nhưng chưa bao giờ tắt đi tiếng cười hào sảng.

Đơn cử, việc thành lập khu thương mại tự do dự kiến được áp dụng các chính sách ưu đãi về thuế, thủ tục hành chính đơn giản và linh hoạt sẽ thu hút các nhà đầu tư trong và ngoài nước, đặc biệt là những doanh nghiệp đa quốc gia muốn tận dụng các lợi ích này, từ đó sẽ góp phần tăng cường dòng vốn, giúp phát triển cơ sở hạ tầng, công nghiệp và dịch vụ tại Đà Nẵng.

Để điều trị, người bị bệnh tiểu đường loại 2 sẽ cùng lúc kiểm soát đường huyết và hỗ trợ sinh sản. Họ cần ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn, kiểm soát huyết áp, nồng độ cholesterol trong máu và tránh xa rượu bia, thuốc lá.

Khi bài hát Bạn ơi có nhớ vang lên cũng là lúc chúng tôi biết rằng một tháng chiến dịch sắp kết thúc. Ngày cả đội hình rời xa mái nhà của bà con nuôi sinh viên nơi đây, khi chiếc ghe chưa kịp rời khỏi bờ đê, bạn nào cũng khóc. Từ hai bên bờ, nơi những mái lá được lợp bởi dừa nước, bà con ra vẫy tay chào cũng không cầm được nước mắt. Tôi vẫn nhớ ngày đó bác Năm đã nấu cho chúng tôi nồi chè mang theo ăn đỡ đói trước khi về, tôi cũng nhớ bà Tư (nay đã mất) mang cho chúng tôi bình nước dừa mát lành, bà còn dặn uống hết bà mới chịu về. Tôi nhớ em nhỏ tên Nhựt Long – một em học trò lớp 8 mà ngày trước chúng tôi được dạy học trong hè, đạp chiếc xe chạy theo để vẫy tay chào... Một đoạn đường dài thấm đẫm kỷ niệm, không ai nói nên lời, không ai kìm được nước mắt.

Từ Hà Nội, tôi vào Nghệ An, xuống ngã ba Diễn Châu tìm vào xã Minh Châu, ghé nghĩa trang liệt sĩ tra tìm danh sách. Chúng tôi đi khắp nghĩa trang được xây dựng từ năm 1994, nhìn từng bia mộ. Đến đúng phần mộ ngoài cùng, cuối hàng mới thấy ghi rành mạch: "Liệt sĩ Đặng Anh Lương, sinh 1952, nhập ngũ 1970, hy sinh 1976".